BIOMARKERY CHOROBY ALZHEIMERA
Wykonujemy badania krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego, kierujemy na badanie pozytronowej tomografii emisyjnej PET w kierunku obecności:
β-amyloidu / białka tau / p-tau
ambulatorium NeuroProtect
badania pobieramy:
pon-pt 9.00-13.00
przed badaniem niezbędna jest kwalifikacja lekarza poradni Alzheimera
Czym są biomarkery Alzheimera?
Biomarkery Alzheimera to wskaźniki biologiczne, które pomagają zdiagnozować chorobę i monitorować jej postęp. W patomechanizmie choroby Alzheimera wyróżniamy dwa charakterystyczne białka:
1. beta-amyloid, którego nadmierne gromadzenie się w mózgu doprowadza do inicjacji patologicznych procesów jak np. procesy zapalne.
2. białko tau, które w zdrowych komórkach nerwowych odpowiadają za utrzymanie kształtu komórek, a w chorobie Alzheimera w wyniku procesów wymienionych w punkcie 1 ulega modyfikacji do tzw p-tau (ufosforylowane tau), odczepia się od struktury komórki doprowadzając do obumierania neuronu.
Jaki jest cel badania?
Badania biomarkerów pomagają w postawieniu diagnozy.
Ich obecność jest charakterystyczna przede wszystkim dla choroby Alzheimera, w związku z tym są bardzo precyzyjne i dokładne.
Stwierdzenie nieprawidłowych biomarkerów pozwala wykryć chorobę we wczesnym stadium nawet przed wystąpieniem objawów. Ma to kluczowe znaczenia w kwalifikacji do leczenia nowymi lekami, których skuteczność potwierdzono w 2023 roku.
Biomarkery służą również do różnicowania chorób otępiennych.
film dostępny bezpłatnie na kanale Youtube.
Jak się bada biomarkery?
Najbardziej dokładne są badania z płynu mózgowo-rdzeniowego oraz pozytronowa tomografia emisyjna.
Badaniem płynu mózgowo-rdzniowego możemy jednorazowo oznaczyć patologiczny amyloid-beta 1-42, prawidłowy 1-40, oraz białko tau i p-tau. Daje to pełen obraz choroby. Pomimo swojej inwazyjności jest to badanie dość proste, niemniej jednak powoduje problemy logistyczne.
PET wykrywa jednorazowo amyloid albo białko p-tau. Jest to badanie bardzo dokładne ale bardzo drogie i również stwarza problemy logistyczne.
Badaniem krwi możemy badać stosunek a-beta 1-42/1-40 lub białko p-tau. Jest to badanie najprostsze i najbardziej dostępne, niemniej jednak w chwili obecnej w przypadku wyniku pozytywnego zalecane jest wykonanie badania bardziej dokładnego.
W CM NeuroProtect wykonujemy wszystkie powyższe badania.
biomarkery z krwi
Badanie krwi jest doskonałym testem przesiewowym, szczególnie u osób z dyskretnymi objawami a nawet bez objawów.
Jego prostota i stosunkowo niska cena umożliwia szeroką dostępność.
W przypadku wyniku pozytywnego lub wątpliwego niekiedy jest potrzebne rozszerzenie diagnostyki o badanie płynu mózgowo-rdzeniowego lub badanie PET.
biomarkery z płynu mózgowo-rdzeniowego
Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego odbywa się w sterylnych warunkach w przychodni.
Jest to krótka procedura trwająca ok. 15 min, po której pacjent pozostaje w przychodni na 1h obserwację.
Badane poza niewielkim dyskomfortem nie wiąże się z istotnymi zagrożeniami.
Przed badaniem niezbędne jest oznaczenie układu krzepnięcia oraz poziomu płytek krwi.
Pacjenci przyjmujący leki przeciw/krzepliwe będą poproszeni o ich tymczasowe odstawienie.
Poniższy film przestawia szczegółowy opis procedury.
pozytronowa tomografia emisyjna
Pozytronowa tomografia emisyjna PET wykorzystuje specjalne kontrasty – napromieniowane znaczniki, które podawane są dożylnie (podobnie jak standardowa tomografia z kontrastem).
Wraz z krwią docierają do mózgu. Jeśli napotkają beta amyloid lub białko tau (w zależności od znacznika), łączą się z nimi i pozostają w tym miejscu.
Emitowane promieniowanie pozwala na precyzyjne określenie miejsc kumulowania się biomarkerów.
Wynik przedstawiany jest w postaci map kolorów, gdzie kolor czerwony świadczy o wysokim nagromadzeniu patologicznych białek.
Promieniowanie nie stanowi zagrożenia dla zdrowia. Po badaniu zaleca się krótkoterminowo unikać kontaktów z dziećmi.